برخی بازتاب های هندواروپایی -sel* و صورت های گسترنددارش در ایرانی

Authors

  • زهره زرشناس استاد فرهنگ و زبان های باستانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
Abstract:

تلاش‌های زبان‌شناسان برای ریشه‌یابی واژه‌‌های زبان‌های ایرانی پیشینه‌ای طولانی در ایران و کشورهای دیگر، به‌ویژه کشورهای اروپایی، دارد و پیش‌رفت‌های اخیر در باب مطالعات تاریخی و تطبیقی زبان نیز به دقت بیش‌تر در این زمینه و پیش نهادن نظرهای تازه در کنار بازنگری نظرهای پیشینیان منجر شده‌است. در این پژوهش، سعی شده که با بهره‌گیری از روش‌های مطالعات تطبیقی زبان‌های هندواروپایی و تلفیق آنها با دانسته‌های موجود از زبان‌های ایرانی، بخشی از واژه‌های گنجینة زبان‌های ایرانی بررسی و با نیای هندواروپایی آغازین آنها مرتبط شود. برای این منظور، با روش تطبیقی و «معنا-تباره‌شناختی»، نخست تلاش می‌شود که ریشه‌ای مادر در هندواروپایی آغازین بازسازی و سپس با بهره‌گیری از سوابق شناخته‌شده از موارد گسترندافزایی به ریشة مادر و بررسی سوابق این ریشه‌های گسترنددار در ایرانی، برای برخی از واژه‌هایی که تا کنون ریشه‌ای برای آنها داده نشده، نیایی درخور معرفی شود و برای برخی دیگر نیز ریشه‌هایی جای‌گزین پیش‌نهاد گردد. در اینجا به بررسی ریشة مادرِ *sel- و بازتاب‌های آن در برخی از زبان‌های ایرانی پرداخته می‌شود و در این میان هم‌تبارهای آنها در زبان‌های دیگرِ هندواروپایی نیز به‌صورت ضمنی معرفی می‌شوند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

برخی علل اهمیت یافتن صورت های هندسی و بازتاب آن در معماری و شهر‌سازی تاریخی

چگونگی شکل‌گیری برخی صورت‌های هندسی (شکل‌ها و حجم‌ها) به‌عنوان نشانه‌های آیینی مهم یا نماد و بازتاب آنها در فضاهای معماری و شهری موضوع مورد بررسی این پژوهش است. هدف از انجام این پژوهش نخست توجه به علل شکل‌گیری شکل‌های مربع، دایره، مثلث، مکعب، کره و هرم به‌عنوان صورت‌های مهم هندسی و نمادین و سپس بررسی بعضی از بازتاب‌های آنها در فضاهای معماری و شهری است. پرسش‌های تحقیق این است که چرا این ترکیب‌ها...

full text

آتش هندواروپایی، ایرانی باستان و تش لُری

پیشینة اقوام کنونی ایرانی به عصر مشترک دوران هند و اروپایی و آریایی باز می­گردد که اجداد آنان چندین هزار سال پیش از میلاد در ناحیه­ای حوالی پونت و کاسپی و سپس حوالی قزاقستان (فرهنگ آندرونوو) با هم می­زیستند و با وجود جدایی این اقوام از یکدیگر، در طی این چندین هزاره و برخورد با فرهنگ­های دیگر هنوز می­توان به میراث مشترک اقوام منشعب از آنان پی برد.  هدف از این مقاله بررسی تقدس آتش در میان قوم لر ...

full text

صورت های متنوع درخت زندگی بر روی فرش های ایرانی

“Life Tree” is an evergreen tree which its fruits bring eternity and immortality and is the essence of all trees. This paper is introducing different forms of sacred tree and sacred plant (life tree) on Persian carpets. In addition, through comparison of more ancient concepts of these forms, the principle of continuity of life of this symbol can be taken into consideration on these ...

full text

بازتاب اندیشه های ایرانی اسلامی در هنر ایران سیر تطور جلوه های باروری در صورت های گوناگون هنری تا عصر صفوی

جهان بینی و اندیش ههای اعتقادی جوامع در شک لگیری صورت های هنری تأثیر بسزایی دارند . باور به تقدسِ مظاهرباروری از جمله باورهایی است که در اندیشة ایرانیان از دیرباز قابل مشاهده بوده و پس از اسلام نیز، در پیوند با حکمتاسلامی، از تداومی تاریخی برخوردار گشته است. انگاره های مؤنث، ب هعنوان نمادهای باروری، از دیرباز به صورت هایگوناگون در اساطیرِ بسیاری از تمد نها شکل گرفته و مورد ستایش قرار گرفت ه اند ....

full text

برخی علل اهمیت یافتن صورت های هندسی و بازتاب آن در معماری و شهر سازی تاریخی

چگونگی شکل گیری برخی صورت های هندسی (شکل ها و حجم ها) به عنوان نشانه های آیینی مهم یا نماد و بازتاب آنها در فضاهای معماری و شهری موضوع مورد بررسی این پژوهش است. هدف از انجام این پژوهش نخست توجه به علل شکل گیری شکل های مربع، دایره، مثلث، مکعب، کره و هرم به عنوان صورت های مهم هندسی و نمادین و سپس بررسی بعضی از بازتاب های آنها در فضاهای معماری و شهری است. پرسش های تحقیق این است که چرا این ترکیب ها...

full text

بازتاب برخی داده های علمی درشعرمعاصر

چکیده این مقاله برآن است تا نشان دهد کدام یک از رشته های علمی در مضمون سازی با تکیه بر داده های علمی در شعر معاصر حضور پر رنگ تری دارند. هدف ما از تکیه بر مضمون سازی آن‌ست که بگوییم ردیابی داده های علمی در شعر گذشته، از درج الفاظ و اصطلاحات و نهایتاً بازی های زبانی با آن فرارتر نمی‌رود. اما امروز فراروی سطح علمی جامعه و الزام آموزش کلاسیک، مفاهیم علمی را بیشتر به درون جامعه آورده است و بدین سبب ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 1

pages  173- 192

publication date 2019-07-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023